مراقبت از دستگاه گردش خون

آزمایش گردش خون:

بازرسی دستگاه گردش خون بسیار مهم می‌باشد زیرا بیماری‌های دستگاه نام برده علاوه بر اهمیت ویژه‌ای که در طرز خدمت و بهداشت در کلیه‌ی بیماری‌ها (اعم از میکروبی و یا غیرمیکروبی) دارند، وضع، روش و خاتمه‌ی آن‌ها نیز مربوط به طرز گردش خون و ضربان قلب می‌باشد. بازرسی دستگاه گردش خون به طرز زیر اجرا می‌شود:
1- بازرسی نظری
2- بازرسی لمسی
3- ضربه‌ی قلب و تغییرات
4- مالش‌های طبیعی
5- لرزش دل
6- دقه زدن با انگشت بر دست که بر روی قلب می‌گذارند
7- گوش دادن
8- تغییرات ضربه‌های دل
9- تجربه‌ی صدای اول دل
10- تجربه‌ی صدای دوم دل.
11- کاهش صدا
12- آزمایش رگ‌های اطرافی.
13-سرخ رگ‌ها و نبض
14-سیاه رگ‌ها
15- نبض وریدی
16- امتحان مویرگ‌ها
17- آزمایش مخاط.  

آزمایش خون:

آزمایش دستگاه گردش خون بی‌نهایت مهم می‌باشد، زیرا علاوه بر دخالت در بیماری‌های قلبی، در تمام بیماری‌های شش و جگر نیز دخالت مستیم داشته و مورد حمله‌ی انواع میکروب‌های گوناگون واقع شده و بیمار می‌شود، بدین علت آزمایش و تشخیص بیماری‌های آن بسیار قابل توجه می‌باشد که باید طبیب بسیار حاذق بوده و دقیق بررسی کند. با توجه به این که اصل مهم و منشأ و ابتدا و بنیان و پایه‌ی خون و گردش آن، قلب می‌باشد.

گلبول‌های قرمز:

گلبول‌های قرمز اکسیژن را از طریق ریه دریافت کرده و به تمامی بافت‌های بدن حمل می‌کنند و دی اکسید کربن را برای دفع به ریه‌ها باز می‌گردانند. گلبول قرمز به شکل یک دیسک مقعرالطرفین است که سطح غشایی برای تبادل گاز را به حداکثر می‌رساند، هم چنین گلبول قرمز دارای نوعی ساختمان غشایی و اسکلت سلولی است که به آن این اجازه را می‌دهد تا به اندازه‌ی کافی تغییر شکل بدهد و از میان عروق میکروسکوپی عبور کند.

پلاکت‌ها:

پلاکت‌‌ها دیسک‌های گرد یا تخم‌مرغی شکلی به قطر 2 تا 4 هزارم میلی متر هستند که در خون جانوران و انسان وجود دارند. پلاکت‌ها به تعداد 200 تا 300 هزار عدد در هر میلی متر مکعب از خون انسان سالم یافت می‌شوند و خالی از هموگلوبین هستند. پلاکت‌ها عامل بسیار مهمی در بند آوردن خون و انعقاد خون نیز می‌باشند.

کمبود آهن (فولاد):

آهن به مقدار فراوانی در غذاها، سبزیجات برگ‌دار، میوه‌ها و پروتئین حیوانی یافت می‌شود. با وجود این چون پخته شدن، آهن را نابود می‌کند، میوه‌ها و سبزی‌های خام قابل اعتمادترین منبع آهن هستند. آهن از روده‌ی کوچک جذب می‌شود، در نتیجه کمبود تغذیه‌ای آهن در افراد مبتلا به سوءتغذیه که میوه و سبزی‌های تازه به مقدار کم مصرف می‌کنند بسیار شایع‌تر است. کمبود آهن در اثر افزایش احتیاج بدن در هنگام بارداری و یا بعضی موارد نیز ایجاد می‌شود. درمان فقر آهن از طریق آهن خوراکی تکمیل و با تجویز سولفات آهن 3 مرتبه در روز انجام می‌شود، این بیماران ممکن است از اسهال یا یبوست شکایت داشته باشند که آن‌ها را باید به نوعی دیگر درمان کرد.

علل کمبود آهن (فولاد):

علل کمبود آهن عبارتند از: بی‌کفایتی تغذیه‌ای، افزایش نیاز بدن به آن به خصوص هنگام بارداری یا شیردهی، سوء جذب و مصرف داروهای ضد آهن مانند: متوترکسات و داروهای سولفات، هم چنین به علت همودیالیز و...

تنظیم جریان خون:

جعفری بهترین داروی گیاهی برای تنظیم کردن خون در بدن می‌باشد که باید زیاد مصرف کنید تا جریان خون دچار اشکال نشود.

اختلال جریان خون:

برای رفع اختلالات جریان خون در بدن باید هر بار 50 گرم سرخ و لیک را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده‌ی آن را در طول روز به مرور بنوشید.
* پانصد گرم زرشک تازه را در مقداری آب 12 ساعت بخیسانید، بعد در پارچه‌ای تمیز بریزید و با فشار آبش را خارج کنید، سپس مقداری شکر با آن مخلوط کرده و روی آتش ملایم بگذارید تا شکرها حل شود و بدون آن که جوش بخورد از آتش بردارید، بعد به اندازه‌ی آن آب جوش اضافه کنید تا دو برابر شود، سپس در بطری سربسته بریزید و در جای خنک نگه دارید و صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک فنجان بنوشید.  

پیش گیری از فساد خون

لازم است بدانید مصرف پرتقال، ترب، تربچه و بامیه از فساد خون پیش‌گیری می‌کند.

کند بودن جریان خون:

برای رفع کندی جریان خون؛ ریشه‌های دو ساله‌ی جعفری را در کوره یا فر به سرعت خشک کنید، بعد هر بار 50 گرم از آن را در یک لیتر آب بجوشانید، سپس آب آن را صاف کرده و به مرور بنوشید و روزی دو تا سه لیوان هم آب پرتقال میل کنید.

ضدعفونی کردن خون:

اگر از جعفری، کرفس هم چنین آب پرتقال زیاد استفاده کنید خون پاک و ضدعفونی می‌گردد.

صاف کردن خون:

برای صاف کردن خون باید از خوراکی‌هایی که خون را صاف می‌کنند زیاد استفاده کنید، مانند: توت‌فرنگی، انگور فرنگی، پرتقال، گریپ فوروت (صبح ناشتا)، کشمش، خیار، انار، آلوی بخارا، انگور زرد و رسیده، ازگیل، زرشک، انجیر، گیلاس، تو سرخ، مخلوط خشخاش و مغز بادام، هندوانه، آلبالو، شلغم پخته، ترب، آب لیمو، سیر، پیاز، کاهو، تمشک، عناب خشک، زردک، چغندر، کرفس، شبدر، مرزه، عرق کاسنی، عرق بید، عرق نیلوفر، عرق بنفشه، آش تمر، آش آب غوره، خاکشیر، آب دم کرده‌ی گل گندم، فراسیون، آب دم کرده‌ی گل طاووسی (فقط یک بار)، آب دم کرده‌ی بنفشه‌ی فرنگی، آب دم کرده‌ی افسنطین، آب دم کرده‌ی رقیق شاه‌تره، آب جوشانده‌ی ریشه‌ی باباآدم، تاج‌ریزی، ترشک، تخم گرمک، تخم خیار سبز، تخم خیار چنبر، تخم کاهو، تخم خرفه، تخم هندوانه، زغال اخته، غازیاقی، آرتیشو خام، جوشانده‌ی ریشه‌ی خشک کاسنی، تخم جعفری، شاه تره و شیر.
ضمناً واجب و لازم است که از مصرف دخانیات پرهیز کنید تا زودتر به نتیجه برسید.
* دو سیر تمرهندی، 10 عدد سنجد و مقداری آلوی بخارا را سه قسمت کرده و هر قسمت را شب در گلاب بخیسانید و صبح ناشتا آن‌ها را له کنید، بعد مقداری آب به آن اضافه کرده و بخورید. عمل حجامت نیز بسیار مفید است.
* بیست و پنج گرم برگ درخت فندق را در یک لیتر آب جوش دم کنید و آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید.
* شش مثقال برگ گزنه یا 4 مثقال ریشه‌ی گزنه را در دو لیوان بزرگ آب بجوشانید، بعد آب آن را صاف و شیرین کرده و بخورید.
* هر روز گل قاصد را بجوشانید و آب آن را بنوشید.
* ساقه‌های شاه‌تره را 20 در هزار دم کنید و آب آن را هر روز بنوشید.
* هر روز 25 گرم ریشه‌ی کاسنی را در یک لیتر آب دم کنید و آب آن را بنوشید.
* به مدت 7 روز، روزی 3 عدد پوست هلیله‌ی زرد را با نبات بکوبید و مثل قائوت بخورید.
* سی گرم ریشه‌ی ترشک را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده‌اش را به مرور بنوشید.
* پنجاه گرم گل تازه‌ی همیشه بهار را در یک لیتر آب جوش دم کنید و روزی سه فنجان از آب آن را قبل از هر سه وعده‌ی غذایی بخورید.
* هر روز صبح ناشتا یک عدد سیب درختی یا یک لیوان آب سیب درختی و یا یک لیوان آب هویج را بخورید.
* هر روز صبح ناشتا توت وحشی بخورید.

کم کردن حرارت و التهاب خون:

برای کم کردن حرارت و التهاب خون باید هر روز مقداری گل قاصد را دم کنید و آب صاف کرده‌ی آن را در سه نوبت بنوشید.
* مغز هسته‌ی کنار را بکوبید، شیره بکشید و میل فرمایید.
منبع مقاله :
حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرة المعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پازدهم.